BỘ MÔN LÝ LUẬN DẠY HỌC
1. GIỚI THIỆU VỀ BỘ MÔN
Bộ môn LLDH trưởng thành và phát triển cùng với sự phát triển của khoa Tâm lý- Giáo dục học. Bộ môn Lý luận dạy học mà tiền thân là nhóm Lý luận dạy học trực thuộc tổ Giáo dục học, được thành lập từ năm 1965, do cố GS.TS. Đặng Vũ Hoạt, sau đó là PGS Lê Khánh Bằng là Tổ trưởng. Năm 1975, miền Nam được giải phóng, đất nước thống nhất, do nhu cầu đào tạo cán bộ chuyên ngành, Khoa Tâm lý- Giáo dục đã được bổ sung một số lượng lớn cán bộ giảng dạy có trình độ cao, chất lượng đào tạo đã được nâng lên xứng đáng với vị thế của một Khoa Tâm lý- Giáo dục duy nhất ở Đông Dương. Cùng với việc đổi mới nhiều lĩnh vực giáo dục đào tạo, cơ cấu của Khoa ngày càng được sắp xếp, biên chế lại. Từ đó, Bộ môn Lý luận dạy học được thành lập. Số cán bộ trong Bộ môn có khi lên tới 16 người. Có những thời kỳ Bộ môn có 01 Giáo sư, 04 Phó giáo sư, 09 Tiến sĩ, 03 Thạc sĩ, 04 cán bộ nữ… Các thành viên đã công tác giảng dạy trong Bộ môn như: Cố Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo ưu tú Đặng Vũ Hoạt, cố nữ Giảng viên chính Vũ Bảo Ngọc, PGS Lê Khánh Bằng, PGS.TS. Phạm Viết Vượng, PGS. TS. Nguyễn Như An, TS. Đỗ Ngọc Đạt, PGS.TS. Hà Thị Đức, PGS. TS. Nguyễn Ngọc Bảo, PGS. TS. Nhà giáo ưu tú Ngô Hiệu, TS. Lưu Xuân Mới, PGS. TS. Nguyễn Hữu Long… và một số Giảng viên chính khác.
Trong thời gian qua, dù trải qua những thăng trầm khác nhau, Bộ môn Lý luận dạy học vẫn đứng vững và đạt được những thành tích đáng kể. Những năm trong thập kỷ 90 của thế kỷ trước, nhiều năm liền Tổ được công nhận là Tổ Lao động XHCN. Mọi thành viên trong bộ môn luôn không ngừng phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn, có ý thức trách nhiệm trong tiến hành nghiên cứu khoa học. Điểm lại một số thành tích chính của Tổ bộ môn Lý luận dạy học trong giai đoạn này như sau:
Về công tác giáo dục- đào tạo, hàng năm, Bộ môn phụ trách giảng dạy cho sinh viên chuyên khoa Tâm lý- Giáo dục học các môn học, các chuyên đề như: Lý luận dạy học, Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục, Logic học, Lý luận dạy học Tiểu học, Lý luận dạy học hiện đại, Ứng xử sư phạm, Đánh giá giáo dục… Ngoài ra, Bộ môn còn giảng dạy môn Giáo dục học đại cương I và II cho sinh viên các khoa cơ bản và thường xuyên tổ chức cho sinh viên tham gia các hoạt động thực hành, thực tế, thực tập sư phạm nhằm vận dụng lý luận vào thực tiễn, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp cho sinh viên. Việc hướng dẫn nghiên cứu khoa học, khóa luận và luận văn tốt nghiệp cho sinh viên và học viên cũng được các thầy cô trong tổ bộ môn đặc biệt lưu ý và đã có những kết quả suất sắc.
Cũng trong thời gian qua, cùng với Hội đồng khoa học của Khoa, các Giáo sư, Phó giáo sư và Tiến sĩ của Bộ môn Lý luận dạy học đã tham gia đào tạo nhiều khóa học viên sau đại học từ những khóa đầu tiên. Nhờ sự hướng dẫn tận tình của các thầy cô trong Bộ môn, một số Nghiên cứu sinh và học viên cao học của các nước CHND Lào và Vương quốc Campuchia đã bảo vệ thành công Luận án Tiến sĩ và Luận văn Thạc sĩ.
Về hoạt động nghiên cứu khoa học, trong nhiều năm, Bộ môn Lý luận dạy học đã rất quan tâm đến lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Từ các thầy cô lãnh đạo Bộ môn trong những năm đầu: Cố GS. TS. Đặng Vũ Hoạt, PGS. Lê Khánh Bằng, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Bảo, TS. Nguyễn Như An, Vũ Bảo Ngọc, kế tiếp là PGS.TS. Phạm Viết Vượng, PGS.TS. Ngô Hiệu, PGS.TS. Hà Thị Đức, PGS.TS. Nguyễn Hữu Long, Nguyễn Văn Tân… đã có rất nhiều đóng góp cho công tác nghiên cứu khoa học của Bộ môn. Từ đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước do Cố GS.TS. Đặng Vũ Hoạt làm chủ nhiệm, cho đến các đề tài cấp Bộ, cấp Ngành, cấp Cơ sở do các PGS.TS. Nguyễn Ngọc Bảo, PGS.TS. Hà Thị Đức, PGS.TS. Phạm Viết Vượng, PGS.TS. Ngô Hiệu thực hiện đã đạt loại xuất sắc, có giá trị lý luận và thực tiễn cao.
Ngoài ra, các tác giả Đặng Vũ Hoạt, Lê Khánh Bằng, Nguyễn Ngọc Bảo, Phạm Viết Vượng, Hà Thị Đức, Ngô Hiệu, Nguyễn Như An đã biên soạn nhiều giáo trình về các môn học do Bộ môn đảm nhiệm cho sinh viên làm tài liệu học tập như: Lý luận dạy học đại cương, Giáo dục học, Giáo dục học đại cương, Phương pháp luận khoa học giáo dục, Phương pháp nghiên cứu Giáo dục học, Hoạt động tự học của sinh viên, Tổ chức hoạt động dạy học ở các trường THCS…
Cho đến thời điểm hiện nay, dù có nhiều biến động về đội ngũ, tuy nhiên bộ môn vẫn xây dựng đội ngũ đủ về số lượng, từng bước chuyển biến và mạnh về chất lượng.
Tiếp bước và phát huy những thành tích của các thầy giáo, cô giáo trong Khoa, trong bộ môn; phát huy truyền thống hào hùng của Khoa nói chung và bộ môn Lý luận dạy học (LLDH) nói riêng, trong những năm qua, bộ môn LLDH vượt qua rất nhiều thử thách, khó khăn và đang có những bước đi ổn định ở hiện tại, phù hợp với tương lai, đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN và hội nhập quốc tế hiện nay.
Với sự quan tâm, lãnh đạo của Đảng uỷ, BCN Khoa, cùng với truyền thống đoàn kết, nỗ lực phấn đấu của từng thành viên, Bộ môn LLDH đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cho sinh viên chuyên khoa, sinh viên khoa học cơ bản của các khoa, cho học viên cao học và nghiên cứu sinh; học viên các lớp nghiệp vụ sư phạm; đồng thời công tác tự đào taọ, tự bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học của cán bộ trong bộ môn vẫn duy trì đúng kế hoạch và đạt chất lượng cao. Có thể điểm qua một số kết quả hoạt động của Bộ môn trong một số lĩnh vực như sau:
Về công tác đào tạo, bồi dưỡng, các thành viên trong Bộ môn đã và đang đảm nhận giảng dạy nhiều học phần cho sinh viên chuyên khoa và khoa học cơ bản như: Lý luận dạy học đại cương, Tổ chức hoạt động dạy học trong nhà trường THCS, Lôgíc học, Giáo dục học, Đánh giá giáo dục, Phương pháp nghiên cứu KHGD… Trong những năm qua nhiều cán bộ có học hàm, học vị đã đảm nhận giảng dạy nhiều chuyên đề cho học viên cao học chuyên ngành Giáo dục học, Quản lý giáo dục. Đó là PGS.TS Nguyễn Ngọc Bảo, PGS.TS Hà Thị Đức, PGS.TS. Ngô Hiệu, PGS.TS Phạm Viết Vượng, PGS. TS. Trần Thị Tuyết Oanh, TS. Từ Đức Văn ... với các chuyên đề sau:
- Tổ chức nghiên cứu quản lý giáo dục
- Lý luận dạy học đại học
- Tổ chức quá trình dạy học
- Tổ chức nghiên cứu giáo dục
- Kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục& đào tạo
- Xã hội học giáo dục
- Thanh tra giáo dục
- Phương pháp luận nghiên cứu khoa học
- Phương pháp luận nghiên cứu khoa học giáo dục
- Xây dựng và phát triển chương trình giáo dục đào tạo
- Công nghệ dạy học;
- Các lý thuyết dạy học hiện đại
Cho đến thời điểm hiện nay các thầy, cô trong bộ môn đã hướng dẫn và bảo vệ thành công 30 Luận án Tiến sĩ, gần hai trăm Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Lý luận và Lịch sử giáo dục, Quản lý giáo dục; hơn một trăm Khóa luận Tốt nghiệp cho sinh viên chuyên khoa.
Bên cạnh đó, các thành viên trong Tổ luôn tích cực tham gia chuẩn hóa và thực hiện chương trình đào tạo theo tín chỉ- một hình thức đào tạo mới của trường ĐHSP Hà Nội trong xu thế hội nhập. Bộ môn còn thường xuyên tiến hành các buổi Xemina khoa học với sự tham gia của các nhà khoa học trong và ngoài khoa, các Nghiên cứu sinh của Tổ nhằm cập nhật những thông tin khoa học mới mẻ, chia sẻ những kinh nghiệm giáo dục và dạy học hữu ích. Đây là hoạt động vô cùng ý nghĩa, đặc biệt là với đội ngũ cán bộ trẻ của Khoa nói chung, của Tổ bộ môn nói riêng.
Về hoạt động nghiên cứu khoa học, tiếp bước thành quả nghiên cứu khoa học của các thế hệ bậc thầy đi trước trong Khoa, trong những năm qua các thành viên trong bộ môn LLDH đã tiến hành nghiên cứu khoa học có chất lượng và hiệu quả. Hầu hết các thành viên trong Tổ đã tham gia và chủ trì các đề tài cấp Trường, cấp Bộ, cấp Nhà nước. Các kết quả đều được đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành hoặc các kỷ yếu hội nghị quốc gia, hội nghị khoa học các trường đại học trong cả nước. Kết quả cụ thể: có 01 đề tài cấp nhà nước đã nghiệm thu (cùng tham gia), chủ trì 04 đề tài cấp Bộ và 05 đề tài cấp trường đã nghiệm thu đạt xuất sắc, có khoảng gần 60 bài báo, công trình khoa học đăng tải trên tạp chí chuyên ngành hoặc kỷ yếu hội nghị khoa học.
Về việc viết giáo trình, tài liệu tham khảo, song song công tác đào tạo, bồi dưỡng, các thầy cô trong Bộ môn đã và đang tham gia, chủ trì viết các giáo trình tài liệu tham khảo cho sinh viên chuyên khoa, sinh viên khoa học cơ bản, học viên cao học. Trong những năm gần đây đã có các giáo trình, tài liệu tham khảo được xuất bản hoặc tái bản như sau:
1. Hoạt động dạy học ở trường trung học cơ sở (tái bản năm 2001)- NXB GD
2. Giáo trình kiểm định, đánh giá chất lương giáo dục (XB 2002)
3. Giáo trình thanh tra giáo dục ( 2002), NXB ĐHSP
4. Giáo trình giáo dục học hiện đại (XB 2004), NXB ĐHSP
5. Giáo trình phương pháp nghiên cứu KHGD (XB 2004), NXB ĐHSP
6. Hoàn thiện bộ trắc nghiệm đánh gia kết quả học tập môn GDH cho
Sinh viên khoa học cơ bản (2004)
7. Phương pháp nghiên cứu Giáo dục học.
8. Hỏi đáp Giáo dục học (2005).
9. Giáo trình Giáo dục học cho sinh viên khoa học cơ bản (XB 2006)
10 .Tài liệu hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ III cho giáo viên THPT (2005), NXB ĐHSP
11 . Giáo trình Đánh giá giáo dục (2004), NXB ĐHSP
12 . Giáo trình Giáo dục học (2009)- NXB ĐHSP
13. Tổ chức hoạt động dạy học ở trường PTTH, Bộ GD- ĐT
14. Đánh giá và đo lường kết quả học tập (2006), NXB ĐHSP.
Hiện nay, các hướng nghiên cứu chủ yếu của bộ môn là:
- Lý luận dạy học đại cương và LLDH của từng bậc học, cấp học.
- Phương pháp luận nghiên cứu khoa học và KHGD.
- Lý luận xây dựng chương trình phổ thông và đại học.
- Phương pháp và kỹ thuật dạy học trong nhà trường.
- Đổi mới nội dung, phương pháp, phương tiện dạy học trong nhà trường.
- Các yếu tố ảnh hưởng dến đổi mới PPDH trong trường ĐHSP hiện nay.
- Kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục
- Thiết kế, đánh giá chương trình dạy học chuẩn các cấp và việc tổ chức dạy học theo các quan điểm mới hiện nay.
- Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học và xây dựng các chương trình hướng dẫn tự học.
Ngoài ra, Tổ bộ môn sẽ tiếp tục phát triển các hướng nghiên cứu mới trong thời gian tới và luôn đảm bảo chất lượng giảng dạy theo hình thức đào tạo tín chỉ cho sinh viên, học viên cao học.
2. MỘT SỐ THÔNG TIN CÁ NHÂN CỦA CÁN BỘ ĐƯƠNG NHIỆM BỘ MÔN LLDH
1. PGS. TS. Trần Thị Tuyết Oanh
- Ngày sinh: 06/ 11/ 1957
- Quá trình công tác tại khoa: Từ năm 1989 đến nay
- Chức vụ hiện nay: Giảng viên
- Email: trantuyetoanh@yahoo.com
2. PGS.TS. Từ Đức Văn
- Ngày sinh: 15/ 03/ 1957
- Quá trình công tác tại khoa: Từ tháng 10/ 2001 đến nay
- Chức vụ hiện nay: Giảng viên Khoa TLGD
- Email: tuducvan57@yahoo.com.vn
3. PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Hồng
- Ngày sinh: 12/ 07/ 1980
- Quá trình công tác tại Khoa: Từ tháng 10/ 2002 đến nay
- Chức vụ hiện nay: Trưởng bộ môn
- Email: hongtlgd@gmail.com
4. TS. Đào Thị Ngọc Anh
- Ngày sinh: 09/ 10/ 1980
- Quá trình công tác tại khoa: 01/ 05/ 2007
- Chức vụ hiện nay: Giảng viên
- Email: ngocanhsupham@yahoo.com.
5. TS. Nguyễn Thị Thanh Trà
- Ngày sinh: 09/ 10/ 1978
- Quá trình công tác tại khoa: Từ tháng 05/ 2002 đến nay.
- Chức vụ hiện nay: Phó Bộ môn
- Email: tratlgd@gmail.com
6. TS. Nguyễn Đăng Trung
- Ngày sinh: 27/ 01/ 1977
- Quá trình công tác tại khoa: Từ tháng 10/ 2001 đến nay chuyển sang Đại học Thủ Đô
- Chức vụ hiện nay: Giảng viên.
- Email: nguyendangtrunghnue@gmail.com
7. TS. Mai Quốc Khánh
- Ngày sinh: 02/ 09/ 1983
- Quá trình công tác tại khoa: 11/ 10/ 2006
- Chức vụ hiện nay: Giảng viên, trợ lý Sau đại học
- Email: thienduonglunglinh_29@yahoo.com
8. TS. Nguyễn Nam Phương
- Ngày sinh: 30/ 06/ 1984
- Quá trình công tác tại khoa: 11/ 10/ 2006
- Chức vụ hiện nay: Giảng viên.
- Email: nphuonghp@yahoo.com
9. PGS.TS. Trịnh Thúy Giang
- Ngày sinh: 15/ 09/ 1973
- Quá trình công tác tại Khoa: 05/ 2011 đến nay.
- Email: trinhthuygiang159@gmail.com